Türk Usulü Buldan Havlu

Türk usulü buldan havlu, ülkemizde ilk olarak Anadolu bölgesinde ortaya çıkmış olan bir havlu çeşididir.

Kumaşından dolayı buldan havlu ismini almıştır. Buldan kumaş son derece fazla faydası olan ve diğer kumaşlardan oldukça farklı olan bir kumaş çeşididir.

Buldan Bezi Nedir?

Buldan bezi, buldan bükülüsü veya akademli bez olarak da bilinen bir bez türüdür. Kıvırcık bir ipe sahip olan ve çok bükümlü olan bir kumaş çeşididir. Günümüzde Buldan‘da üretilen bu dokuma kumaş, adını da üretildiği yerden almaktadır. Buldan ilçesi Denizli ilimizin çok bilinen bir ilçesidir.

Sözü edilen buldan bezi; 13. yüzyılda akalemli bez, 17. yüzyılda boğası bez, 1883 yılından sonrasında ise muhacir bez olarak isimlendirilmiştir. Buldan bezi, Denizli ilimizin Buldan ilçesi ve çevresinde dokunan bir kumaştan yapılmaktadır. Buldan havlu da buldan bezi ile ortak kumaştan yapılmakta olan bir üründür. Söz ettiğimiz yörede antik Çağ’dan beri dokumacılık yaygındır. Bunun yanı sıra Türk usulü buldan havluvarlığından da söz etmek gerekmektedir.

Bu bölgede yapılan pamuk tarımı oldukça önemli ve dokumacılık ile de bağlantılı bir iştir. 13. yüzyıldan itibaren bu yörede Oğuz aşiretlerinden Görük ve Türkmen olanlar, dokumacılık alanlarında çeşitli yenilikleriyle yörenin dokuma geleneğini zenginleştirmişlerdir.

Osmanlı Devleti’ nde Osman bey döneminde kullanılmaya başlayan ve günümüzde hala kullanılan Buldan kumaşı, asırlar boyunca şehzadelere elbise, hanım sultanlara çeyizlik olarak değer görmüş bir kumaştır. Öyle ki bugün dahi Osmanlı sarayının koleksiyonlarında buldan kumaşından yapılan gömlekler ve şalvarla dikkat çekmektedir. Osmanlı döneminde sıkça tercih edilen bu bez, rahatlığı ve sağlıklı olması sebebiyle vazgeçilmezdir. Bu iki özelliği Türk usulü buldan havlu kullanımını da arttırmakta olan özelliklerdir.

Buldan bezi; doğal beyaz renkli iplikler ile dokunmaktadır. Bahsettiğimiz buldan bezinin en karakteristik özelliği; sıcak sabun ve su ile yıkanmasının ardından kazandığı buruşuk yapıdır. Bu bükülme dolayısıyla bezin bükümlü bez gibi değişik isimleri de vardır.

Buldan bezi, vücuda yapışmadığı için giysi ile vücut arasında ısı yalıtımı oluşturmaktadır. Orijinal buldan dokuma kumaşlarında desen bulunmamaktadır. Orijinal olanlarda sadelik söz konusudur. Ancak günümüzde bakıldığında kullanılan buldan bezi kumaşları oldukça renklidir.

Buldan bezinden sadece kıyafet yapılmaz. Peştemal, çarşaf, örtü, perde ya da hamam kesesi gibi ürünlerde yapılmaktadır. Türk usulü buldan havlu da buldan bezinden yapılan bir üründür. Kısacası, buldan dokuması oldukça çok alanda kullanılmaktadır. Gün geçtikçe de bu alanlar arttırılmalıdır. Kumaşlar arasında en sağlıklı sayılabilecek buldan kumaşının çok daha fazla insan hayatında olması gerekmektedir.

Buldan Bezinin Özellikleri Nelerdir?

Buldan, %100 pamuklu kumaştan elde edilen bir kumaştır. El tezgahında buldan bezi dokunarak doğal yöntemler ile ürünler ortaya çıkarılmaktadır. Türk usulü buldan havlu da bu ürünlerden biridir.

Orijinal buldan bezi, kıvırcık iplik ile dokunduğundan dolayı kumaşa bürümcük ismi de verilmiştir. Buldan bezi pamukları ipekli buldan kumaş ile dokunmaktadır.

Buldan kumaşını diğer kumaşlardan ayırmak için sayılabilecek dört büyük özellik vardır. Bunlardan ilki; buldan kumaşının, pamuklu kumaştan farklı olarak dokunduğu vücudun tenin tamamen emiyor olmasıdır. İkinci özelliği ise nefes alan yapısı sayesinde anti alerjik konumda olmasıdır. Üçüncü özelliği buldan kumaşını dokuma tekniği ve buldan kumaşına yapılan boyalar sebebiyle çok sağlıklı oldukça dayanıklı bir kumaş olmasıdır. Son özelliği ise orijinal buldan bezinin, kıvırcık ipekle dokunduğu için kumaşa bürümcük de denmesidir.

Buldan Kumaşının Faydaları

Buldan kumaşın faydaları oldukça çoktur ve geçmişten günümüze bu faydalar sayesinde buldan kumaş sıkça kullanılmıştır. Türk usulü buldan havlu bu sık kullanışlara örnektir.

Bahsettiğimiz buldan kumaş, geçmiş dönemde seneler boyunca önemli kişilere kıyafet olmuştur. Kıyafet olarak kullanılmasının sebebi söz konusu olduğunda, buldan kumaş faydaları sayılmaktadır. Bu faydaları; nefes alıyor olması, organik olması ve şık görünüşlü olması biçiminde saymak mümkündür.

Yine buldan kumaşı ev tekstilinde de çok sık tercih edilen bir kumaştır. Ev tekstilinde sıkça buldan tercih edilmesinin sebebi; kumaşın temizliğinin kolay olması ve şık görünüşlü olmasıdır. Türk usulü buldan havluda ev tekstilinde kullanılma alanlarındandır.

Buldan Bezi Nasıl Dokunmaktadır?

Buldan bezi, dokunmadan önce pamuk alma denilen bir uygulamadan geçer. Sonrasında boyama işlemi ortaya çıkmaktadır.  Buldan bezinin kalitesinde boyama işlemi son derece mühimdir. Boyama işlemi gerçekleştirilirken; ceviz yaprağı, meyankökü, defne, palamut, soğan kabuğu ve kestaneden yararlanma söz konusudur. Bu saydığımız bütün bitkiler doğal boyadır.

İplikler boyama tamamlandıktan sonra kurtulmaktadır. Ardından bubinlere sarılmaktadır. Son aşamada el ya da makina tezgahlarında buldan bezi dokunması gerçekleşmektedir. Orijinal buldan bezleri ya da kumaşları da herhangi bir desen ya da dokunma olmamaktadır. Kendinden beyaz ya da krem olan buldan kumaşından sırf rengi için bir tercih eden kişi sayısı oldukça fazladır.

 

 

Buldan Kumaşının Kullanım Alanları Nelerdir?

Geçmişten günümüze tüm dönemlerde buldan kumaşı ev tekstilinde de sıkça kullanılmıştır. Tercih edilme sebeplerinden birkaç tane saymak gerekir ise; organik olması, beyaz renkli olması ve şık durması söylenebilir. El tezgahında buldan perde dokuma işi, Denizli ilimizde kadınların çok sık yaptıkları bir iştir.

Daha önce de bahsettiğimiz gibi buldan, Osmanlı döneminde de sıkça tercih edilen bir kumaştır. Buldan kumaşı şehzadelere ve önemli kişilere kıyafet dikilirken sıkça kullanılan bir kumaş çeşididir. Sık tercih edilmesinin sebebi teri tamamen emmesidir.

Yine buldan kumaş koltuk örtüsü de günümüzü çok sık rastlanan bir ev dekorasyonu ürünüdür. Sıkça tercih edilen bir malzeme olmasının sebebi; temizliğinin basit olmasıdır. Yine Türk usulü buldan havlu da kumaşın kullanım alanlarındandır.