El Tezgâhı Nedir

El tezgâhı nedir sorusundaki tezgâh kelimesinin kökenine indiğimizde karşımıza tezgâh kelimesinin kökeninin Farsçadan geldiğini görmekteyiz. El tezgâhı nedir sorusuna cevap olarak ise, üstünde küçük makineyle veya el ile iş yapılan masa anlamına gelmektedir. Birebir bu küçük makineye de verilen isim el tezgâhı anlamına gelmektedir. El tezgâhları gerçekten çok özeldir. İşçiliği gerçekten zahmetli ve uğraştırıcıdır ama çıkan ürün çok kalitelidir. Dokuma kumaşların tarihçesine baktığımızda aslında geçmişi epey vardır. M.Ö. 6500 yıllarından bu yana kullanılan bir sanattır dokuma. Yani dokuma sanatının geçmişi bundan 8000 yıl öncesine dayanmaktadır. Dokumanın ilerlemesiyle ve nüfusunda artmasıyla birlikte daha hızlı bir üretime geçilmesi gerekmiştir. Bununla beraber dokuma gelişmiştir. Dokuma tekniği gelişerek ilk ilkel dokuma tezgâhları M.Ö. 4000 yılında yapılmıştır. 12. Yüzyıla gelindiğinde ise, İngiltere’de ağaçtan yapılan el tezgâhında dokuma yapılmıştır. Bu tezgâhta kilimler ve halılar dokunmuştur. El tezgâhı nedir sorusuna asıl cevabın verilmesinde yardımcı olan JOHN KAY 1733 yılında basit bir tekerli makine sistemi yapmış ve bu dokuma tezgâhlarının üretiminde büyük kolaylık sağlamıştır. Mekanik tezgâhların bulunmasını izleyen 50 yılda dokuma tezgâhında birçok değişiklik yapılmıştır ve günümüz yapısına ulaşmaya başlamıştır. Ufak tefek farklılıklar yapılsa da bu ufak tefek değişiklikler sonucunda daha güzel dokumalara ulaşılmasına olanak sağlamıştır. El tezgâhı nedir sorusuna ek olarak el tezgâhının bir diğer adına da değinmek gerek. El tezgâhı ustalarına Armül ustası da denmektedir. Dokuma makineleri yani el tezgâhlarının en önemli avantajı dokunmuş kumaşların kalitesidir. Dokunmuş kumaşın yerini başka hiçbir tekstil malzemesi veya ürünü tutamaz. Günümüzde son 20 yıl içerisinde teknoloji oldukça gelişmiştir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte tekstil dokumacılığına da bu durum yansımıştır. Bununla birlikte, kumaş kalitesi ve kaliteli üretim artmıştır. Kumaş üretiminin maliyeti düşürülmüştür. Kalitesinden dolayı dokuma kumaş her zaman baki kalacaktır.

Buldan
Buldan, Denizli ilimizin bir ilçesidir. El tezgâhı buldan ilçemizde meşhurdur. Buldan ilçesinin kendisine has Buldan bezi çok meşhurdur. Hatta öyle meşhurdur ki, buldan bezi dünyada da çok ünlüdür. Buldan ilçesinde aynı zamanda birçok kaplıca, dere, ve antik kentler de mevcuttur. Kumaş, bez ve tekstil ürünlerinin meşhur oluşunun yanında birçok tarihi ve doğal güzelliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Buldan ilçesi Denizli’nin merkezine 42 km uzaklıkta bulunmaktadır. El tezgâhı nedir sorusuna en güzel cevabı aslında verebilecek Buldan halkı ve buldan ürünleri vermektedir. Bu ilçemiz Denizli’nin en gelişmiş ilçesidir. Coğrafi olarak ege bölgemizde yer almaktadır. Buldan ilçemizde yaşayan halkın geçimi genel olarak tekstil ürünlerinden gelmektedir. Bu tekstil ürünleri genellikle evde yapıla dokuma ürünleridir.
El Tezgâhının Ana Malzemeleri
Dokuma tezgâhının belli parçaları vardır. Bunlardan bahsetmek gerekir ise:
• Çözgü levendi
• İskelet
• Gücü teli
• Çerçeve
• Pedallar
• Tarak
• Tefe
• Mekik
• Kumaş levendi
• Tığ
Kullanım alanına göre iki çeşit tığ bulunmaktadır. İlki tarak tığ diğeri gücü tığdır.
• Masura

Buldan Kumaşı Nedir
Buldan kumaşı bir diğer adıyla buldan bezi pamuklu bir dokuya sahip olan bir kumaştır. En önemli özelliklerinden biri asla terletmemesidir. Kullanım alanı ise gerçekten çok geniştir. Buldan kumaşı veya buldan bezi adını Denizli ilimizin Buldan ilçesinden almaktadır. Dünyada kullanımı çok yaygın bir bez türü olmakla birlikte oldukça popülerdir. Bu kumaşın geçmişine bakacak olursak eğer, M.Ö. 6. Yüzyılda Çatalhöyük’te yapılan kazılar sonucu ortaya çıkmıştır. Bu kazılarda bulunan kumaşın yanı sıra el tezgâhları da bulunmuştur. Roma, Pers, Lidya Hitit gibi uygarlıklarında dokuma sanatıyla uğraştığını söylemek mümkün. Osmanlı zamanında da saray halkı ve padişahlarında birçok kıyafetinin kumaşının buldan kumaşı olduğu tespit edilmiştir.

Buldan Ürünler
Buldan ürünler bakımından oldukça zengindir. Zira, bu ilçemiz antik çağlardan bu yana dokumacılıkla uğraşmaktadır. Buldan bezinden Evliya Çelebi Seyahatnamesinde bahsetmiştir. İbni Batuta’nın dediğine göre ise Buldan ilçesinde eşsiz kumaşlar ve pamuk elbiseler dokunurmuş. Denizli’deki dokuma sanatının geçmişi Antik dönelerden bu yana dayanmaktadır. Buldan bezi çok özel bir üründür. Bu ipliğin dokunabilmesi için öncelikle bir işlemden geçmektedir. Sonrasında boyanır. Boyama için çok özel doğal ürünler kullanılmaktadır. Bu ürünlerden bazıları meyan kökü, defne, soğan kabuğudur. Boyayı ipin ustası yapar ve bu boyama işlemindeki teknik usta tarafından sır gibi saklanmaktadır. Osmanlı döneminde padişahların pek çok kıyafeti Buldan ilçemizde dokunup padişahlara ve saray halkına temin edilmiştir. Genç Osman’ın gömlekleri, Ertuğrul Gazinin ise içliği Buldan’da dokunmuştur. Bu ürünler ise şu an Topkapı Sarayı Müzesinde mevcuttur. Buldan kumaşındaki işlemeler genellikle çiçek motifidir. Buldan’da el tezgâhı nedir olarak incelediğimizde kökeninin geçmişe dayanmasından kaynaklı olarak eski kaynaklardan da daha detaylı bilgi edinmemiz söz konusudur. Peştamal, gömlek, iç çamaşırı, fular, şal, sabahlık veya gecelik, mendil gibi birçok ürün çeşidi mevcuttur.

Buldan Ürünleri Kullanımı ve Piyasası

Buldan’da üretilen bez ve kumaşların birçok kullanım alanı vardır. Konumuza yine burada üretilen el tezgâhı nedir sorusunun cevabını başka bir penceren bakarak cevaplamak gerek. Cevabımız ise Buldan halkının geçim kaynağı olan buldan kumaşını çeşit çeşit tekstil ürününe dönüşmesini sağlayan alet. Bu yüzden Buldan’da el tezgahı nedir sorusunu kime sorsanız cevaplayabilir. Buldan kumaşı insanların günlük hayatında sıklıkla tercih ettikleri bir kumaş veya bez türüdür. Gerek erkek veya kadın gömleklerinde gerek ise elbise, havlu, masa örtüsü, gecelik, sabahlık, peştamal, çarşaf ve fular gibi birçok kullanımı mevcuttur. Yerli ve yabancı turistin buldan bezine ilgisi oldukça fazladır. Bu bez eskiden sadece Buldan ilçesinde bulunurdu fakat artık dünya pazarına açılmasından dolayı internetten de satışı mevcuttur.